Chọn và sử dụng chân máy ảnh (tripod)

Posted on May 2, 2015 at 9:41 am by alanguyen / TIPS / 1 Comment

Khi chụp ảnh, chúng ta thường cầm máy ảnh trên tay để tiện việc lấy góc máy thuận tiện hơn, thao tác nhanh hơn. Tuy nhiên một số trường hợp như chụp kiến trúc, chụp xa, chụp tốc độ chậm… thì buộc phải dùng chân máy.

Tác giả: Alanguyen Đức

Chân máy sẽ giúp bạn định vị chính xác vị trí của máy, xoay khung hình chính xác theo ý muốn và nhất là tránh được hoàn toàn hiện tượng rung máy khi chụp, dù ở tốc độ chụp chậm tới đâu.
Chân máy ảnh chuẩn loại tripod (ba càng) gồm có hai phần chính: phần chân đứng và phần đế để gắn máy ảnh vào (panhead). Phần chân đứng có 3 càng xoạc, có thể thay đổi độ dài hoặc góc chụm. Chân càng được làm bằng vật liệu tốt sẽ chịu được trọng lượng cao, nhưng sẽ khá nặng thường phải hơn 2kg. Ngoài vật liệu làm bằng nhôm, một số hãng có sản xuất bằng vật liệu sợi cacbon nhẹ hơn, giá thành rất đắt.

Phần đầu gắn máy ảnh vào có thể chia làm hai loại: loại có cần tinh chỉnh và loại xoay tự do (ballhead), thích hợp tùy vào mục đích sử dụng. Khi mua sắm bạn cần xem xét thông số kỹ thuật về chiều cao, độ chịu lực, trọng lượng… để chọn chân máy phù hợp. Ngoài ra, bạn cũng có thêm kiến thức về khóa chân càng. Trên mỗi chân càng có chốt khóa cố định định vị độ cao, sau khi kéo chân ra. Có nhiều kiểu khóa khác nhau, loại dùng ốc xiết, loại vặn xoay và loại chốt bật. Nhận xét về khách quan thì kiểu vặn vít thì chắc chắn, kiểu bật thì tiện lợi khi sử dụng.

Ngoài chân đứng chuẩn dạng tripod, trên thị trường còn có nhiều loại chân để người tiêu dùng lựa chọn tùy theo nhu cầu sử dụng. Nếu bạn dùng máy ảnh du lịch loại nhỏ thì có thể mua dạng minipod, cũng có ba càng đầy đủ nhưng rất gọn nhẹ, xinh xắn. Các phóng viên thể thao và dân du lịch lại thường dùng loại chân một càng monopod. Tuy khi chụp với chân này người dùng vẫn phải giữ máy bằng tay, nhưng có ưu điểm là rất cơ động, thao tác chuyển đổi nhanh.

Tuy chân máy có vẻ là một dụng cụ hỗ trợ đơn giản, nhưng cho tới nay người ta vẫn không ngừng sáng chế thêm các kiểu thiết kế mới. Ví dụ cách đây chưa lâu nhà sản xuất Joby tung ra một loại chân máy mới lạ kỳ nhất từ trước tới nay, được gọi là Gorillapod – chân máy vượn. Gorillapod cũng có ba chân như các loại tripod thông thường, nhưng khác ở chỗ ba cái chân này có thể co duổi tùy ý, thậm chí vòng lên để bám chặt vào vật chủ hay treo ngược lủng lẳng như con dơi… nói chung nó có thể nằm ở mọi vị trí, tạo mọi tư thế “quái đản” nhất góc chụp của máy ảnh. Bí mật nằm ở những viên bi sắt có thể xoay 360o nằm trong bộ xương làm bằng plastic có những mối nối cao su. Kết cấu này cho phép những chiếc chân có thể co duỗi, xoay chuyển tứ bề và bám, quặp vào bất cứ vật thể nào, vừa vững chãi lại rất uyển chuyển.

Mua sắm và Sử dụng

Khi chọn chân máy, cần quan tâm đến trọng lượng tải và độ cao khi khi chân càng được kéo ra. Các loại chân máy không chuyên thường có thanh giằng liên kết với ba càng, có khuyết điểm khi bạn đặt chân máy máy ở các địa hình nghiêng hoặc không bằng phẳng thì bị rơi vào trạng thái không ổn định. Một số loại chân máy giá thành phổ thông thường có sẵn luôn đầu panhead, loại có cần chỉnh. Những loại chân máy chuyên nghiệp thì không có sẵn phần panhead mà được bán riêng, tùy nhu cầu sử dụng mà bạn chọn mua loại panhead có phần canh chỉnh hoặc loại xoay tự do (ballhead).

Về chiều cao, khi bạn chỉnh khớp nối và nâng toàn bộ phần panhead ngang tầm mắt mình là được. Trục nâng chính kéo ra vừa đủ, chủ yếu độ cao đạt được là do kéo hết chân ra. Chọn độ cao tầm ngắm và độ cao chân ba càng tương thích nhau. Khi chụp vật thể thấp như côn trùng, hoa dại, chân máy cần phải được dang rộng ra và hạ thấp xuống được. Do vậy với yêu cầu này thì chân máy phải xoạc rộng ra tối đa và trục chính có thể tháo rời ra được. Ngoài ra, bạn cũng nên quan tâm thêm về chốt khóa giữa các khúc thân với nhau, càng tinh xảo cứng cáp và bằng chất liệu tốt. Chân máy có trọng lượng nặng thường chịu được lực tải lới, ví dụ bạn chụp thú hoang dã thì khi đã lắp ống kính cỡ từ 400mm trở lên thì chân máy phải có trọng lượng tối thiểu là hơn 2kg. Loại chân 1 càng (monopod) thích hợp chụp bóng đá, tennis, đua ngựa và thời trang…

Chúng tôi cũng đưa ra cho các bạn một số mẹo nhỏ khi mua sắm. Nếu bạn thuộc mẫu người thích hiệu quả không cầu toàn, thì có thể tìm kiếm chân máy trên trên các diễn đàn nhiếp ảnh như: vnphoto.net,photo.vn… Ở đây, phần lớn người bán là dân nghiệp dư, sau khi mua sử dụng cảm thấy không phù hợp với nhu cầu nên có ý định thay đổi. Những dịp như thế, bạn sẽ mua được giá hời mà sản phẩm khá mới, vì họ rất ít sử dụng (thỉnh thoảng chỉ dùng khi đi offline –NV). Nếu đồ nghề của bạn còn khiêm tốn và tài chính hạn hẹp thì chỉ tạm sắm cho mình một chân máy phổ thông, chất lượng Trung Quốc, giá thành tầm 300-400 ngàn đồng, được bày bán khá nhiều trên đường Nguyễn Huệ (TP.HCM). Nếu bạn thực sự muốn có sản phẩm ưng ý, thương hiệu đàng hoàng thì có thể tìm đến các địa chỉ mua sắm dưới đây thuộc địa bàn TP.HCM.

Cửa hàng Lê Đức – số 75B Huỳnh Định Của, phường 8, quận 3, chuyên bán các loại chân máy hiệu Manfrotto. Giá trung bình từ 125USD đên155USD, loại chất liệu carbon giá 345USD. Đầu ballhead có giá từ 50USD đến 90USD, panhead tầm giá từ 70USD đến 150USD. Chân monopod giá 55USD

Cửa hàng Liêm Nga, số 89 Yersin, quận 1, chuyên bán Slik.